تحول بزرگ در راه؛ لحظه فروپاشی اتحاد 50 ساله فراآتلانتیکی نزدیک است؟

به گزارش زنهار، سیاست ایالات متحده اکنون با  شکاف غلط بر سر روسیه چند پاره شده. اختلافاتی که می‌تواند پیامدهای جهانی بسیار شدیدتری، حتی از محکوم کردن اوکراین به شکست پس از حمله ولادیمیر پوتین، داشته باشد.

فروش ویژه عیدانه کاغذدیواری

امتناع جمهوری‌خواهان طرفدار دونالد ترامپ در کنگره از تمدید بسته کمکی نظامی برای اوکراین و بازگشت رئیس جمهور سابق به حمله به متحدان ناتو به شیوه‌هایی که با اهداف پوتین همسو باشد، نشان می‌دهد که ترامپ ماه‌ها قبل از بازگشت احتمالی خود به کاخ سفید، در حال تغییر شکل واقعیت‌های ژئوپلیتیکی است.

به گزارش سی‌ان‌ان، فشار عظیمی بر مایک جانسون، رئیس بی‌تجربه مجلس نمایندگان آمریکا وارد می‌شود، که احتمالاً باید از جناح قدرتمند ترامپ در حزب جمهوری‌خواه صرف نظر کند و از آرای دموکرات‌ها برای تصویب میلیاردها دلار کمک به اوکراین که قبلاً توسط سنا تأیید شده است، استفاده کند. چنین حرکتی می‌تواند به قیمت از دست دادن شغل برای جانسون در صدر اکثریت کوچک و شکننده جمهوری‌خواهان تمام شود.

اما به طور گسترده‌تر، تغییر سیاست خارجی جمهوری‌خواهان که در رویارویی بر سر اوکراین منعکس شده است، زنگ خطر را در مورد نیات بلندمدت ترامپ در دوره دوم احتمالی، فراتر از مسئله اوکراین برانگیخته است. این شامل احتمال خروج او از ناتو و در نتیجه برچیدن ترتیبات امنیتی فراآتلانتیکی پس از جنگ جهانی دوم است که موجب پیروزی در جنگ سرد و 80 سال صلح در اروپا شد.

تمایل برخی از قانونگذاران جمهوری‌خواه برای کنار گذاشتن اوکراین و بهانه‌ توجیه برای انتقادات ترامپ از متحدان، نشان‌دهنده تغییر نیروهای سیاسی در ایالات متحده است که تا حدی توسط ناسیونالیسم «اول آمریکا» رئیس‌جمهور سابق دیکته شده است. اما احساسات عمومی نیز در اثر دو دهه طاقت فرسای اول قرن بیست و یکم شکل گرفته است که زخمی از جنگ‌های خونین در خارج از کشور و چندین بحران مالی و داخلی است.

جو بایدن به لفاظی‌های اخیر ترامپ با انزجار واکنش نشان داد و آن را نقض نقش رهبری تاریخی آمریکا توصیف کرد و قانونگذاران جمهوری‌خواه را درباره عقبگرد اخیر در میدان نبرد اوکراین مقصر دانست.

کاخ سفید روز شنبه پس از تماس بایدن با رئیس جمهور ولادیمیر زلنسکی گفت: «ارتش اوکراین مجبور شد از آودیوکا عقب‌نشینی کند، زیرا سربازان اوکراینی مجبور به جیره‌بندی مهمات به دلیل کم شدن ذخایر شدند که در نتیجه انفعال کنگره که منجر به اولین دستاوردهای قابل توجه روسیه در چند ماه گذشته شد، رخ داد.»

بایدن همچنین به زلنسکی از ادامه حمایت آمریکا در آستانه دومین سالگرد حمله روسیه اطمینان داد. اما با توجه به سخت‌تر شدن موضع جمهوری‌خواهان علیه کمک‌های بیشتر، از جمله امتناع جانسون از ارائه بسته کمکی تصویب شده توسط سنا برای رای‌گیری، این اطمینان به‌طور فزاینده‌ای متزلزل به نظر می‌رسد.

و به طور کلی، اگر تنها یکی از دو حزب حاکم آمریکا به طور کامل با توسعه‌طلبی روسیه مخالفت کند و از ضمانت‌های امنیتی ناتو که برای چندین دهه دوام داشته است حمایت کند، ایالات متحده موقعیت خود را به عنوان سنگر امنیتی غرب از دست خواهد داد، هشداری برای متحدان خواهد بود و همچنین فرصت‌های متعددی را برای دشمنان در  کرملین ایجاد می‌کند.

دگرگونی حزب جمهوری‌خواه که زمانی به شکست اتحاد جماهیر شوروی افتخار می‌کرد، با عدم پیوستن ترامپ به خشم جهانی در مرگ قهرمان مخالفان پوتین، الکسی ناوالنی، برجسته شده است. ترامپ، نامزد پیشتاز حزب جمهوری‌خواهان، در بیانیه‌ای در روز دوشنبه، استبداد بی‌رحمانه پوتین را به آمریکا تشبیه کرد و قیاس آشکاری بین مشکلات حقوقی خود و آزار و اذیت مخالف شجاع روسی ترسیم کرد.

ترامپ همچنین اظهارنظر اخیر خود را مبنی بر دعوت از روسیه برای حمله به کشورهای ناتو که از اهداف غیر الزام آور هزینه‌های دفاعی کوتاهی می‌کنند، رد نکرده است. او حتی روز دوشنبه حمایت ویکتور اوربان مجارستانی، نزدیکترین متحد پوتین در اتحادیه اروپا و یک مرد قدرتمند ضد دمکراتیک را در بوق و کرنا کرد.

احترام عجیب ترامپ به پوتین چیز جدیدی نیست. اما اکنون با توجه به وضعیت رهبر روسیه به عنوان یک جنایتکار جنگی متهم که تهاجمی بی‌دلیل به یک همسایه دموکراتیک را آغاز کرده است، بسیار چشمگیرتر است. پس از دو سال حمایت از اوکراین با میلیاردها دلار کمک و مهمات، تصمیم ایالات متحده برای کناره‌گیری و واگذاری اوکراین به پوتین، تغییری خیره‌کننده در مسیر است.

مخالفت با کمک به اوکراین نیز یک موضوع تقریبا تمام و کمال برای رئیس‌جمهور سابق و متحدانش در انتخابات مقدماتی جمهوری‌خواهان است. مخالفت او با انتقال تسلیحات و مهمات و همچنین انتقاد او از متحدان ناتو در مورد بودجه دفاعی آنها به ادعای اصلی او در مورد سوء‌استفاده سایر کشورها از ایالات متحده برمی‌گردد.

جانسون در برابر درخواست‌های کاخ سفید مبنی بر اجازه رای‌گیری در مورد لایحه‌ای که بر اساس حمایت دو حزب به تصویب سنا رسیده است، مقاومت می‌کند و استدلال می‌کند که آمریکا نمی‌تواند مرزهای کشور دیگری را قبل از اصلاح مرزهای خود اصلاح کند. این بحثی است که به شدت با نظرات رای‌دهندگان جمهوری خواه همخوانی دارد. بسیاری این سوال را مطرح می‌کنند که چرا باید میلیاردها دلار بیشتر به اوکراین فرستاده شود در حالی که آنها با قیمت‌های بالای مواد غذایی و نرخ‌های بهره دست و پنجه نرم می‌کنند و متعجبند که چرا آمریکا اول از همه از خودش مراقبت نمی‌کند.

در بحبوحه نشانه‌هایی مبنی بر اینکه ضرب آهنگ در میدان جنگ به نفع روسیه پیش می‌رود، اوکراین به شدت به سلاح و مهمات نیاز دارد.

اما حتی اگر جانسون بتواند مسئله پیچیده و بغرنج این لایحه را در کوتاه مدت حل کند و این بسته به تصویب برسد، پویایی پرتنش آمریکا در سال انتخابات و حزب جمهوری‌خواهی ملی‌گراتر و انزواطلب‌تر به این معناست که چشم‌انداز سرمایه‌گذاری بلند مدت آمریکا در جنگ اوکراین با توجه به این انتظار که هر کسی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، کشور و کنگره همچنان چند پاره باقی خواهند ماند، به نظر ناامید کننده می‌رسد.

چندین جمهوری خواه پیام نامطلوب خود را به کنفرانس امنیتی مونیخ در آخر هفته بردند.

جی دی ونس، سناتور اوهایو، یکی از طرفداران بزرگ ترامپ، استدلال کرد که پیشنهاد کمک 60 میلیارد دلاری ایالات متحده برای اوکراین «به طور اساسی واقعیت را در میدان جنگ تغییر نخواهد داد.» او گفت که ایالات متحده ظرفیت تولیدی برای ساخت مهمات کافی برای اوکراین و همچنین نیازهای خود را ندارد. او خواستار صلح از طریق مذاکره با روسیه برای پایان دادن به جنگ شد و شکایت کرد که هیچ پایان بازی روشنی برای سیاست آمریکا وجود ندارد. و تاکید کرد که در حالی که طرفدار خروج از ناتو نیست، اروپا باید برای دفاع از خود کار بیشتری انجام دهد زیرا توجه ایالات متحده به چین معطوف است.

ونس گفت: «فکر نمی‌کنم ولادیمیر پوتین یک تهدید وجودی برای اروپا باشد و در حدی که هست، باز هم نشان می‌دهد که اروپا باید نقش تهاجمی‌تری در امنیت خود داشته باشد.»

استدلال‌های سناتور اوهایو با استدلال‌های چندین رئیس‌جمهور ایالات متحده که مدت‌ها بر این باور بودند که اروپا باید کارهای بیشتری انجام دهد، مشابه بود.

در حالی که هزینه‌های دفاعی ناتو در حال افزایش است، انتظار می‌رود تنها 18 عضو از 31 عضو این اتحاد به هدف پرداخت 2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای هزینه‌های دفاعی در سال جاری برسند. حتی آنهایی که این کار را انجام می‌دهند با شبهاتی در مورد آمادگی و ظرفیت خود مواجه هستند. و برداشت ونس مبنی بر اینکه غرب هرگز نمی‌تواند پول نقد نامحدود مورد نیاز برای حمایت از اوکراین را جمع‌آوری کند عجیب نیست. در سال 2016، دو سال پس از الحاق کریمه به روسیه، باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به «آتلانتیک» گفت که اوکراین «هر چه ما انجام دهیم در برابر سلطه نظامی روسیه آسیب‌پذیر خواهد بود».

با این حال، این ادعای ونس مبنی بر اینکه پوتین هیچ تهدید وجودی برای اروپا نخواهد داشت، قابل بحث است. ممکن است هیچ پایانی در جنگ وجود نداشته باشد، زیرا به نظر می‌رسد پوتین مصمم است تا هر زمانی که طول بکشد درگیر جنگ باقی بماند، و بعید است که اوکراین تضمین‌های روسیه را تحت یک توافق صلح مورد مذاکره بپذیرد.

علاوه بر این، وقتی صحبت از چین می‌شود، موضع جمهوری‌خواهان مبنی بر اینکه آمریکا باید با روسیه معامله کند تا بتواند بر آسیای شرقی متمرکز شود، ساده لوحانه به نظر می‌رسد. ارتباط بین پکن، مسکو، ایران و کره شمالی به طور فزاینده‌ای به معنای جهانی شدن بازی جدید ژئوپلیتیکی است. و دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم پوتین علاقه‌ای به ایجاد ثبات در اروپا دارد تا ایالات‌متحده بتواند به دشمن دیگری روی آورد.

اما ونس بخشی از نسل جدیدی از جمهوری‌خواهان است که نشان‌دهنده یک مدل ملی‌گرایانه‌تر و معامله‌گرایانه‌تر از سیاست خارجی هستند که بعید است حتی زمانی که ترامپ دیگر چهره مسلط حزب آنها نیست، تغییر کند. به عنوان مثال، نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل خواستار بازگشت به سیاست خارجی جنگ‌طلبی است که دهه‌ها بر جمهوری‌خواهان مسلط بود. او روز دوشنبه ترامپ را متهم کرد که در مقابل روسیه «زانوانش می‌لرزد.» اما هیلی در رقابت‌های مقدماتی حزب جمهوری خواه به شدت از ترامپ عقب‌تر است و به نظر می‌رسد برای رهبری حزبی تلاش می‌کند که دیگر وجود ندارد.

تحول احساسات سیاست خارجی در میان رای دهندگان جمهوری‌خواه در گزارش جدیدی توسط شورای امور جهانی شیکاگو برجسته شده است که نشان می‌دهد اکثریت جمهوری‌خواهان فکر می‌کنند که برای آینده ایالات متحده بهتر است به جای مشارکت فعال در امور جهانی، از آن دور بماند. جمهوری خواهان طرفدار ترامپ حتی نسبت به نقش جهانی ایالات متحده منفی‌تر بودند.

این معضل توسط سناتور پیت ریکتس، یک جمهوری‌خواه که از کمک‌های بیشتر به اوکراین حمایت می‌کند اما هفته گذشته به این دلیل که ایالات متحده باید برای توقف جریان مهاجران غیرقانونی که از مرز می‌آیند، اقدامات بیشتری انجام دهد، به این بسته رای منفی داد، برجسته شد. ریکتس نیز در آخر هفته در مونیخ بود و سعی کرد به اروپایی‌های بدبین اطمینان دهد که در نهایت کنگره برای کمک به اوکراین اقدام خواهد کرد. او همچنین خلاصه کرد که اگر ترامپ تصمیم بگیرد اتحاد غرب را خنثی کند، چه چیزی در خطر است.

ریکتس گفت: «در نمایشگاه ایالتی با مادری صحبت می‌کردم، او گفت: «سناتور، من نمی‌خواهم فرزند 18 ساله‌ام در اروپا بجنگد». من گفتم، به همین دلیل است که به اوکراین سلاح می‌دهیم. برای اینکه این اتفاق نیفتد زیرا اگر اوکراین شکست بخورد و پوتین به یکی از متحدان ما در ناتو حمله کند، پسر 18 ساله شما در اروپا خواهد جنگید.»

حکایت سناتور نبراسکا حاکی از آن است که هشدارهای بایدن در مورد اهمیت ناتو، بیش از 30 سال پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، پابرجاست.

جای تعجب نیست که هر کسی که خاطره‌ای از اهمیت ناتو در سال‌های پرتنش جنگ سرد داشته باشد، اکنون حداقل در دهه 50 زندگی خود است. نسلی که در جنگ جهانی دوم جنگیدند، که منجر به ساختارهای امنیتی کنونی فراآتلانتیک شد، اکنون عمدتاً از بین رفته است.